— PECYN CYMORTH CYFATHREBU

Cwestiynau Cyffredin

Archwiliwch ein tudalen Cwestiynau Cyffredin i ddod o hyd i atebion cyflym i gwestiynau cyffredin am ynni adnewyddadwy morol

— PECYN CYMORTH CYFATHREBU

Cwestiynau Cyffredin

Archwiliwch ein tudalen Cwestiynau Cyffredin i ddod o hyd i atebion cyflym i gwestiynau cyffredin am ynni adnewyddadwy morol

Cwestiynau Cyffredin

1. A ddylem fod yn ofalus ynghylch yr optimistiaeth ynghylch ynni adnewyddadwy morol?

Heb os. Er bod ynni adnewyddadwy morol yn cynnig cyfleoedd cyffrous, mae’n hanfodol edrych arno gyda golwg gytbwys. Mae heriau a risgiau ynghlwm, ac mae’n bwysig ystyried pob agwedd yn ofalus.

2. Pa weithgaredd fyddwn ni'n ei weld ym Mhorthladd Aberdaugleddau?

Mae’n annhebygol y gwelwn dyrbinau gwynt arnofiol ar y môr yn cael eu hadeiladu yn y Porthladd. Mae’n debygol y bydd y Porthladd yn cael ei ddefnyddio ar gyfer gweithrediadau a chynnal a chadw unwaith y bydd y gwaith adeiladu wedi dechrau yn y Môr Celtaidd.

Mae Afon Cleddau hefyd yn gartref i META (Yr Ardal Profi Ynni’r Môr), sy’n caniatáu ar gyfer profi dyfeisiau ynni’r môr mewn tri safle gwahanol ar y ddyfrffordd. Efallai y byddwch weithiau’n gweld y dyfeisiau newydd ac arloesol hyn yn cael eu gosod neu eu tynnu allan!

Mae Porthladd Penfro hefyd yn adeiladu man storio mawr ar gyfer technoleg ynni’r môr!

3. Beth sy'n digwydd yn y Môr Celtaidd?

I gael rhagor o wybodaeth, ewch i’r tudalennau gwe canlynol yn Ynni’r Môr Cymru: Y Môr Celtaidd a Gwynt Arnofiol ar y Môr (FLOW).

4. A oes materion heb eu datrys o hyd gydag ynni adnewyddadwy morol?

Oes, fel unrhyw dechnoleg sy’n datblygu, mae ynni adnewyddadwy morol yn dod â’u set eu hunain o heriau. Un mater o bwys yw cost uchel adeiladu a rhedeg prosiectau gan ddefnyddio technolegau mwy newydd. Pryder arall yw’r hyn sy’n digwydd pan fydd yr offer yn cyrraedd diwedd ei oes – gall ei symud a’i ddadgomisiynu’n ddiogel fod yn anodd ac yn ddrud. Mae’r rhain yn heriau pwysig y mae angen mynd i’r afael â nhw er mwyn sicrhau bod ynni adnewyddadwy morol yn gweithio’n dda yn y tymor hir.

5. Pa gyfleoedd y mae ynni adnewyddadwy morol yn eu cyflwyno i bobl ifanc?

Mae ynni adnewyddadwy morol yn cyflwyno cyfleoedd sylweddol i bobl ifanc, yn enwedig o ran gyrfaoedd. Mae prosiectau newydd yn dechrau yn y DU, sy’n gyffrous, ond mae’n bwysig bod yn realistig a gwneud yn siŵr bod y prosiectau hyn yn darparu’r cyfleoedd gwaith y maent yn eu haddo. Cymerwch olwg ar y wefan gyrfaoedd hon i ddarganfod mwy am y cyfleoedd yn y diwydiant.

6. A oes llawer yn digwydd oddi ar arfordir Cymru o ran ynni’r môr?

Oes, mae yna swm rhyfeddol o weithgarwch yn y sector ynni’r môr ar hyd arfordir Cymru. Gallai’r diwydiant cynyddol hwn gynnig cyfleoedd cyflogaeth amrywiol, gan ei gwneud yn werth ei archwilio i’r rhai sydd â diddordeb yn y maes. Mae prosiectau fel prosiect Ynni’r Llanw Morlais yn ffyrdd arloesol o gynhyrchu ynni glân o’r môr. Nod y mentrau hyn nid yw, nid yn unig lleihau allyriadau carbon ond hefyd creu swyddi ym meysydd adeiladu, cynnal a chadw a gweithrediadau.

I gael rhagor o fanylion a diweddariadau ar y rhain a phrosiectau eraill, ewch i wefan Ynni’r Môr Cymru. Mae’n adnodd da os oes gennych chi ddiddordeb yn y maes ac eisiau cael y wybodaeth ddiweddaraf. Ewch i wefan Ynni’r Môr Cymru.

7. Beth yw argraff gyffredinol y gymuned o ddatblygiadau ynni adnewyddadwy morol?

Mae cymuned Sir Benfro yn gyffredinol yn gweld ynni adnewyddadwy morol fel cam cadarnhaol i Sir Benfro. Fodd bynnag, mae pryderon ynghylch faint o amser y mae’n ei gymryd i’r prosiectau hyn gael eu rhoi ar waith a’r manteision gwirioneddol i’r economi leol a bywyd gwyllt. Mae llawer yn pryderu mai “siarad gwag” yw’r cyfan – a dyna pam mae llawer o bobl yn pwyso am i fuddion gael eu gwireddu’n lleol.

8. A oes cysylltiad rhwng ynni adnewyddadwy morol a thai neu fywyd gwyllt lleol?

Yr ateb yw Oes, gall fod! Pan fydd cwmnïau’n datblygu prosiectau adnewyddadwy efallai y byddant yn creu budd cymunedol ystyrlon i’r ardaloedd y maent yn effeithio arnynt. Drwy sicrhau bod anghenion y sir yn uchel ar agenda datblygwyr, gallwn wthio am dargedu a datrys y problemau mwyaf enbyd.

9. Ble gallaf ddysgu mwy am newyddion a chynnydd ynni adnewyddadwy morol?

Y lle gorau i edrych fyddai ar wefan Ynni’r Môr Cymru neu drwy gofrestru ar gyfer eu cylchlythyr misol! Gallwch hefyd ddilyn Fforwm Arfordir Sir Benfro neu Ynni’r Môr Cymru ar LinkedIn (PCF, MEW), X (PCF, MEW) a Facebook (PCF).

10. Sut mae profiad Ffrainc gydag ynni adnewyddadwy morol yn cymharu â phrofiad y DU?

Mae gan Ffrainc hanes mwy sefydledig gydag ynni adnewyddadwy morol, y mae rhai yn credu sydd wedi arwain at well integreiddio a buddion. Mae’r DU yn dal i fyny, ond gallwn ddysgu o brofiad Ffrainc i wella ein hymdrechion ein hunain.

11. Mae llawer o safleoedd FLOW (Gwynt Arnofiol ar y Môr) yn gorgyffwrdd ag Ardaloedd Morol Gwarchodedig (AMG) neu Ardaloedd Cadwraeth Arbennig (ACA). Pa strategaethau rheoli sydd ar waith i sicrhau bod yr ardaloedd hyn yn cael eu hamddiffyn, ac a allai FLOW chwarae rhan yn y gwaith o wella ymdrechion amddiffyn yr Ardaloedd Morol Gwarchodedig, megis lleihau treillio ar y gwaelod a charthu?

Mae AMG ac ACA yn cael eu diogelu o dan gyfreithiau’r DU, fel Deddf y Môr a Mynediad i’r Arfordir, sy’n ceisio gwarchod eu nodweddion naturiol. Cyn y gall unrhyw brosiectau FLOW ddechrau, rhaid i ddatblygwyr gwblhau astudiaethau amgylcheddol i sicrhau nad ydynt yn niweidio’r ardaloedd hyn. Yn ddiddorol, mae tyrbinau FLOW yn aml yn creu parthau dim pysgota, a all helpu i amddiffyn gwely’r môr trwy atal gweithgareddau niweidiol fel treillio ar y gwaelod a charthu. Gallai’r budd anfwriadol hwn helpu i adfer ecosystemau morol dros amser.

12. Faint o botensial sydd i amddiffyn ardaloedd mawr o wely'r môr sydd wedi'u carthu neu eu treillio yn hanesyddol? Pa welliannau ecolegol diriaethol y gallem eu disgwyl gan wynt arnofiol ar y môr (FLOW) yn y rhanbarthau hyn?

Trwy greu ardaloedd lle na ellir treillio a charthu, gallai datblygiadau FLOW ganiatáu i wely’r môr adfer. Gall hyn arwain at ecosystemau morol iachach, gyda mwy o fywyd gwyllt a gwell storio carbon yng ngwely’r môr. Mae cyflymder adfer yn amrywio yn dibynnu ar faint o ddifrod oedd yn yr ardal, ond gallai rhai lleoedd weld gwelliannau sylweddol o fewn 5-10 mlynedd.

Fodd bynnag, gallai hyn effeithio ar gymunedau pysgota drwy gyfyngu mynediad i ardaloedd penodol y maent wedi dibynnu arnynt erioed. Bydd cydbwyso’r anghenion hyn yn gofyn am gynllunio gofalus a thrafodaethau i archwilio ffyrdd o gefnogi pysgotwyr wrth i’r newidiadau hyn fynd rhagddynt.

13. Faint o ffermydd gwynt arnofiol ar y môr (FLOW) sy'n bodoli ledled y byd ar hyn o bryd, a pha wersi y gellir eu dysgu o'u gweithredu?

Ar hyn o bryd, nid oes unrhyw ffermydd FLOW masnachol ar raddfa lawn, ond mae prosiectau profi llai, fel Hywind yr Alban (2017) a Kincardine (2021), ar waith. Mae’r prosiectau hyn wedi helpu datblygwyr a rheoleiddwyr i ddysgu sut i ddefnyddio’r dechnoleg a lleihau ei heffaith amgylcheddol. Maen nhw hefyd wedi dangos bod angen gwell porthladdoedd a chadwyni cyflenwi ar y DU i ymdrin â phrosiectau FLOW mwy a dod â mwy o swyddi i’r wlad.

14. Pa mor agos yw safleoedd gwynt arnofiol ar y môr (FLOW) at boblogaethau adar drycin neu rywogaethau morol sensitif eraill? Pa fesurau sydd ar waith i liniaru effeithiau posibl?

Cyn i safleoedd FLOW gael eu cymeradwyo, mae astudiaethau amgylcheddol yn asesu risgiau posibl i adar fel adar drycin. Nod datblygwyr yw lleihau niwed trwy ddewis lleoliadau i ffwrdd o gynefinoedd sensitif, gan wahanu tyrbinau, ac addasu sut mae tyrbinau’n gweithredu i amddiffyn bywyd gwyllt. Er enghraifft, mae adar drycin fel arfer yn hedfan yn agos at wyneb y cefnfor, felly maen nhw’n llai tebygol o wrthdaro â llafnau tyrbinau.

15. Mae cynhyrchu ynni yn y DU yn canolbwyntio’n helaeth ar wynt a solar, gyda llai o bwyslais ar ynni tonnau a llanw. A ddylem groesawu newid mewn ffocws tuag at ynni tonnau a llanw, neu a yw hyn yn peri pryder?

Mae ynni llanw yn ddibynadwy ac yn rhagweladwy, gyda phrosiectau yng Nghymru yn dangos ei fod yn agos at ddod yn fasnachol hyfyw. Gallai gynhyrchu hyd at 10-11% o ynni’r DU. Mae ynni tonnau yn llai rhagweladwy ond mae ganddo botensial. Gallai’r ddau weithio ochr yn ochr â gwynt a solar i greu cymysgedd ynni mwy cytbwys, er bod angen mwy o brofion o hyd ar dechnoleg ynni tonnau cyn y gellir ei defnyddio’n helaeth.

16. Sut bydd ynni adnewyddadwy morol yn mynd i'r afael ag asideiddio’r cefnforoedd?

Mae asideiddio’r cefnforoedd yn digwydd pan fydd lefelau carbon deuocsid (CO2) yn codi yn yr atmosffer a mwy ohono’n cael ei amsugno gan y cefnfor. Mae ynni adnewyddadwy morol, fel ynni gwynt ar y môr, yn helpu drwy leihau allyriadau CO2 o danwydd ffosil. Mae hyn yn arafu cronni carbon yn y cefnfor ac yn helpu i amddiffyn bywyd morol.

17. Mae systemau angori gwynt ar y môr yn aml yn cynnwys cadwyni trwm a allai darfu ar wely'r môr. Pa gamau sy'n cael eu cymryd i leihau aflonyddwch ar wely'r môr?

Gall angorau a systemau angori ar gyfer tyrbinau gwynt niweidio gwely’r môr, yn enwedig mewn cynefinoedd bregus fel dolydd morwellt. Er mwyn lleihau’r effaith hon, mae datblygwyr yn dewis dyluniadau sy’n lleihau cyswllt â gwely’r môr, gan ddewis yn ofalus y math cywir o angor ar gyfer pob lleoliad.

18. A yw’r parthau datblygu gwynt arnofiol ar y môr (FLOW) arfaethedig yn y Môr Celtaidd wedi’u dewis yn benodol ar sail dyfnder dŵr a chostau gosod? A allai ehangu'r parthau hyn i gynnwys ardaloedd addas eraill gynyddu allbwn ynni tyrbinau tra'n cyd-fynd â nodau amgylcheddol?

Ydy, mae ardaloedd datblygu’r prosiect yn cael eu dewis yn bennaf ar sail dyfnder dŵr addas (50-200m), adnoddau gwynt, osgoi ardaloedd morol gwarchodedig ac agosrwydd at gysylltiadau grid. Ardaloedd prosiect Ystad y Goron yn seiliedig ar dystiolaeth cynllunio gofodol o’r radd flaenaf o’r Gyfnewidfa Data Morol. Byddai parthau ehangu yn cynyddu nifer y tyrbinau sy’n gweithredu ond bydd angen cydbwyso ystyriaethau amgylcheddol, buddiannau eraill, a dichonoldeb economaidd. Mae Ystad y Goron wedi ymrwymo i brosiectau pellach yn y Môr Celtaidd yn y dyfodol.

19. Pa mor gyson yw polisïau llywodraeth y DU ar sicrwydd ynni ag amcanion ehangach fel cadwraeth bioamrywiaeth a lliniaru newid yn yr hinsawdd?

Mae llywodraeth y DU yn gweithio i gydbwyso diogelwch ynni, lleihau allyriadau carbon, a diogelu bioamrywiaeth. Mae cynlluniau fel y Fargen Sector Ynni Gwynt ar y Môr a’r Strategaeth Sero Net yn dangos ymrwymiad i ynni adnewyddadwy tra’n gwarchod ecosystemau. Nod rhaglenni fel Map Llwybr Cyflenwi Morol Ystad y Goron yw sicrhau bod prosiectau ynni gwynt ar y môr yn ystyried effeithiau amgylcheddol a chymunedol.

20. A oes digon o dystiolaeth i lywio’r polisïau hyn i wneud y mwyaf o fuddion traws-sector prosiectau fel ynni gwynt arnofiol ar y môr (FLOW)?

Mae’r sylfaen dystiolaeth ar gyfer cydbwyso datblygiad ynni adnewyddadwy â nodau bioamrywiaeth yn tyfu. Nod offer fel Marine Net Gain yw sicrhau bod prosiectau o fudd i natur yn ogystal â chyflawni nodau ynni. Bydd angen i bolisïau’r dyfodol addasu wrth ddysgu mwy, yn enwedig ar gyfer ardaloedd fel y Môr Celtaidd lle mae ffactorau amgylcheddol a chymdeithasol yn unigryw.

21. Sut y gall prosiectau ynni gwynt arnofiol ar y môr (FLOW) arddangos eu cyfraniadau at fioamrywiaeth, lliniaru newid yn yr hinsawdd, a chynhyrchu ynni i hyrwyddo ymagwedd gyflawn at gynaliadwyedd?

Gall prosiectau FLOW amlygu eu buddion trwy warchod ecosystemau morol (e.e., creu riffiau artiffisial), lleihau allyriadau carbon, a hybu economïau lleol trwy greu swyddi. Bydd rhannu’r llwyddiannau hyn â chymunedau a chynnwys rhanddeiliaid lleol yn helpu i arddangos eu heffaith gadarnhaol.

22. Beth yw effaith amgylcheddol hirdymor gwynt arnofiol ar y môr (FLOW) ar natur?

Mae gan FLOW y potensial i fod o fudd i ecosystemau morol trwy greu cynefinoedd ar gyfer bywyd morol, fel riffiau artiffisial, ond mae’n bwysig monitro newidiadau hirdymor. Mae ymchwil yn dangos y gellir rheoli rhai effeithiau, megis newidiadau mewn poblogaethau pysgod neu batrymau mudo adar. Dros amser, gall FLOW chwarae rhan wrth warchod natur a chynhyrchu ynni adnewyddadwy.

23. Pa mor bell i ffwrdd ydyn ni o weld datblygiad ynni gwynt arnofiol ar y môr (FLOW) eang, a sut alla i gymryd rhan mewn ynni adnewyddadwy morol?

Disgwylir i brosiectau FLOW yn y Môr Celtaidd dyfu yn y 2030au, gyda tharged llywodraeth y DU o 5GW o gapasiti gwynt arnofiol erbyn 2050. I gymryd rhan, gallwch archwilio gyrfaoedd mewn peirianneg, rheoli prosiectau, neu ymgysylltu â’r gymuned, neu gofrestru ar gyfer rhaglenni hyfforddi. Gall ymuno â chylchlythyr Ynni’r Môr Cymru eich hysbysu am gyfleoedd yn y sector hwn sy’n tyfu.

Darganfyddwch fwy am yrfaoedd yma.

24. A oes system adrodd ar gyfer gweld bywyd y môr yn Sir Benfro, a sut y gallaf gyfrannu?

Oes, gallwch lawrlwytho ap y Cod Morol i’w ddefnyddio yn Sir Benfro i gofnodi anifeiliaid y môr a welwyd.

25. Sut y gallaf gael y wybodaeth ddiweddaraf am ddigwyddiadau a chyfleoedd sydd ar ddod yn ymwneud ag ynni’r môr yn Sir Benfro?

I gael y wybodaeth ddiweddaraf am ddigwyddiadau ynni’r môr yn Sir Benfro, gallwch gofrestru ar gyfer Cylchlythyr Fforwm Arfordir Sir Benfro a Chylchlythyr Ynni’r Môr Cymru, sy’n rhannu gwybodaeth am ddigwyddiadau sydd i ddod, allgymorth cymunedol, a datblygiadau ynni’r môr.

26. A allwch ddarparu cynrychioliadau gweledol manylach o dyrbinau gwynt arnofiol a seilwaith ynni’r môr arall?

Gallwch! Gall delweddau clir ei gwneud hi’n haws deall sut mae technoleg ynni’r môr yn gweithio. Mae ein pecyn cymorth yn cynnwys diagramau sy’n dangos tyrbinau gwynt arnofiol, eu maint, a sut maent yn cymharu â strwythurau eraill.

Adnoddau pecyn cymorth

27. Sut y bydd datblygu ynni adnewyddadwy morol yn effeithio ar y gymuned leol a swyddi yn Sir Benfro?

Gallai ynni adnewyddadwy morol ddod â llawer o gyfleoedd swyddi newydd i Sir Benfro, o adeiladu a chynnal a chadw tyrbinau i waith ymchwil a monitro. Gallai cymunedau lleol hefyd elwa o seilwaith a buddsoddiad newydd. Fodd bynnag, er mwyn i’r manteision hyn gael eu gwireddu, mae angen mwy o waith i wella porthladdoedd lleol, denu buddsoddiad, ac adeiladu cadwyn gyflenwi gref.

28. Beth yw’r cynlluniau presennol ar gyfer ynni’r môr yn Sir Benfro, a sut gallaf gymryd rhan?

Mae Sir Benfro eisoes yn ymwneud â phrosiectau ynni’r môr cyffrous, fel yr Ardal Profi Ynni’r Môr, rhan o Ardal Forol Doc Penfro. Mae’r prosiectau hyn yn canolbwyntio ar brofi a datblygu technolegau megis ynni gwynt arnofiol ar y môr a dyfeisiau ynni tonnau. I gymryd rhan, gallwch fynychu digwyddiadau lleol, cymryd rhan mewn ymgynghoriadau cymunedol, neu archwilio cyfleoedd swyddi a gwirfoddoli gyda sefydliadau yn y sector. Cewch y wybodaeth ddiweddaraf am y newyddion diweddaraf gan Fforwm Arfordir Sir Benfro ac Ynni’r Môr Cymru.

7

Cysylltu â Ni

11 + 3 =